મારા વડવાઓમાં કોઈ રાજા-બાજા ન હતા કે કોઈ જાગીરદાર

ન કોઈ વહાણવટી કે કોટી-પેઢીવાળા શેઠ

દીવાન નહીં મુનીમ નહીં

સરદાર નહીં સિપાઈ નહીં

કોઈ ચોક શેરી કે હવેલી ય એમના નામની નહીં

અંગૂઠાછાપ દાદાનું નામ છપાયું પહેલી વાર

નાતની પત્રિકાની મરણનોંધમાં

ધરમધ્યાનના નામે વરસમાં એકાદી અગિયારસે

દાદા ઘી રેડીને મોરિયો અને રાજગરાનાં વડાં ખાય-ખવડાવે

અને શેકેલી સિંગ ફોલી ફોલીને ચાવતાં છોકરાં છોતરાં ઉડાડે

પરસાદ માટે મોટા મંદિરે કોક વાર હડી કાઢીએ

સત્સંગ વિવા ચૂંટણી કે નોરતાંના સરખે સરખા માંડવે

પકડાપકડીની ભાગદોડ ધમાલ

કોણી ઢીંચણ છોલાય તો ઘડીભરનો ભેંકડો

ને વળી પછી બાંયથી નાક લૂંછીને ખડખડાટ

એક વાર કારણ વિના બબડાટે ચડેલી માને

બાપે અડબોથમાં દીધાનું

કે નિશાળના માસ્તર સામે મૂતર્યાં માટે

મને લાફો માર્યાનું યાદ

પણ જયારે ચાલીના પાણીના નળને

મકાનમાલિકે ત્રણ દિવસ લગી રિપેર ન કર્યો છતાં

ભાડું લેવા આવેલા ભૈયાને બંડીથી ઝાલી

ખમીસનો કાંઠલો તાણી ધક્કે ધક્કે ધમકાવતા બાપની યાદથી

હજી ય ચડે છે ચણચણાટી

દંગા-સનસનાટીભર્યા દિવસોમાં - સાલનું તો ઓસાણ નથી

અમારી ઓરડીમાં ઘૂસી બારણાં પાછળ સંતાયેલી

માથે કાળા ઘૂમટાવાળી બાઈ

અને આગળના બે દાંત પડેલી નાનકી એની ગૌરી દીકરીને દેખી

એવી જ રણઝણાટી થઈ હતી

છજાને કઠેડે પગ ચડાવી બીડી ફૂંકતા દાદાની પીઠે

વઢવડ કરતી દાદીએ

નાકે આંગળી મૂકી સૌને મૂંગા રાખી

એમને સાથે ખાવા બેસાડેલાં

અને એમનાં ઠામડાં અળગાં રાખવાનું કહીને

‘એક ઓર રોટલી લે લે' બોલતાં

પોતાના છાલિયામાંથી રીંગણાં બટેટાં એમની થાળીમાં ઠાલવી દીધેલાં

‘મેરેકુ યે વાયડા શાકભાજીસે ગેસ હોતા હે' કહીને ઓડકાર ખાતાં

આવા મારા હવાઈ વડવાઓમાં કોઈ રાજવાડી-નામેરી નહીં

દાદાનો એક ભાઈ બાંડો એને ફિટ આવતી

દેવી ચડતાં ધૂણતી બાપાની એક ફોઈ કોઈ અણ્ણાને પરણેલી

મારી માના બાપે ઈંટભઠ્ઠીની નોકરી કરતાં કરતાં

રોજ એક એક ચોરેલી ઈંટ માથે ફાળિયામાં બાંધી લાવી

ફળિયામાં ઘર બાંધેલું

મારી માસીને ટીબી

ખાદી-આઝાદીના દિવસોમાં મારો મામો જેલ જઈ આવેલો

મારો કાકો સાઇકલની ટ્યુબમાં દેશી દારૂની હેરાફેરી કરતો

મારી મા રોજ બપોરે પાપડ વણવા જતી

હું બારમીમાં ફેલ

અને માચિસના કારખાને નોકરી કરું છું

મારો બાપ હજી મુનસિપાલિટીના પાણીખાતામાં છે

કોઈ મોદીના ચોપડે અમારી ઉધારી નથી

મને અભિમાન છે કે અમારું નામ કોઈ છાપાની મરણનોંધમાં નહીં આવે

કારણ કે અમે મરવાના નથી.

mara waDwaoman koi raja baja na hata ke koi jagiradar

na koi wahanawti ke koti peDhiwala sheth

diwan nahin munim nahin

sardar nahin sipai nahin

koi chok sheri ke haweli ya emna namni nahin

anguthachhap dadanun nam chhapayun paheli war

natni patrikani marannondhman

dharmadhyanna name warasman ekadi agiyarse

dada ghi reDine moriyo ane rajagranan waDan khay khawDawe

ane shekeli sing pholi pholine chawtan chhokran chhotran uDaDe

parsad mate mota mandire kok war haDi kaDhiye

satsang wiwa chuntni ke nortanna sarkhe sarkha manDwe

pakDapakDini bhagdoD dhamal

koni Dhinchan chholay to ghaDibharno bhenkDo

ne wali pachhi banythi nak lunchhine khaDakhDat

ek war karan wina babDate chaDeli mane

bape aDbothman didhanun

ke nishalna mastar same mutaryan mate

mane lapho maryanun yaad

pan jayare chalina panina nalne

makanmalike tran diwas lagi riper na karyo chhatan

bhaDun lewa awela bhaiyane banDithi jhali

khamisno kanthlo tani dhakke dhakke dhamkawta bapni yadthi

haji ya chaDe chhe chanachnati

danga sanasnatibharya diwsoman salanun to osan nathi

amari orDiman ghusi barnan pachhal santayeli

mathe kala ghumtawali bai

ane agalna be dant paDeli nanki eni gauri dikrine dekhi

ewi ja ranajhnati thai hati

chhajane katheDe pag chaDawi biDi phunkta dadani pithe

waDhwaD karti dadiye

nake angli muki saune munga rakhi

emne sathe khawa besaDelan

ane emnan thamDan algan rakhwanun kahine

‘ek or rotli le le boltan

potana chhaliyamanthi ringnan batetan emni thaliman thalwi didhelan

‘mereku ye wayDa shakbhajise ges hota he kahine oDkar khatan

awa mara hawai waDwaoman koi rajwaDi nameri nahin

dadano ek bhai banDo ene phit awati

dewi chaDtan dhunti bapani ek phoi koi annane parneli

mari mana bape intbhaththini nokri kartan kartan

roj ek ek choreli int mathe phaliyaman bandhi lawi

phaliyaman ghar bandhelun

mari masine tibi

khadi ajhadina diwsoman maro mamo jel jai awelo

maro kako saikalni tyubman deshi daruni herapheri karto

mari ma roj bapore papaD wanwa jati

hun barmiman phel

ane machisna karkhane nokri karun chhun

maro bap haji munasipalitina panikhataman chhe

koi modina chopDe amari udhari nathi

mane abhiman chhe ke amarun nam koi chhapani marannondhman nahin aawe

karan ke ame marwana nathi

mara waDwaoman koi raja baja na hata ke koi jagiradar

na koi wahanawti ke koti peDhiwala sheth

diwan nahin munim nahin

sardar nahin sipai nahin

koi chok sheri ke haweli ya emna namni nahin

anguthachhap dadanun nam chhapayun paheli war

natni patrikani marannondhman

dharmadhyanna name warasman ekadi agiyarse

dada ghi reDine moriyo ane rajagranan waDan khay khawDawe

ane shekeli sing pholi pholine chawtan chhokran chhotran uDaDe

parsad mate mota mandire kok war haDi kaDhiye

satsang wiwa chuntni ke nortanna sarkhe sarkha manDwe

pakDapakDini bhagdoD dhamal

koni Dhinchan chholay to ghaDibharno bhenkDo

ne wali pachhi banythi nak lunchhine khaDakhDat

ek war karan wina babDate chaDeli mane

bape aDbothman didhanun

ke nishalna mastar same mutaryan mate

mane lapho maryanun yaad

pan jayare chalina panina nalne

makanmalike tran diwas lagi riper na karyo chhatan

bhaDun lewa awela bhaiyane banDithi jhali

khamisno kanthlo tani dhakke dhakke dhamkawta bapni yadthi

haji ya chaDe chhe chanachnati

danga sanasnatibharya diwsoman salanun to osan nathi

amari orDiman ghusi barnan pachhal santayeli

mathe kala ghumtawali bai

ane agalna be dant paDeli nanki eni gauri dikrine dekhi

ewi ja ranajhnati thai hati

chhajane katheDe pag chaDawi biDi phunkta dadani pithe

waDhwaD karti dadiye

nake angli muki saune munga rakhi

emne sathe khawa besaDelan

ane emnan thamDan algan rakhwanun kahine

‘ek or rotli le le boltan

potana chhaliyamanthi ringnan batetan emni thaliman thalwi didhelan

‘mereku ye wayDa shakbhajise ges hota he kahine oDkar khatan

awa mara hawai waDwaoman koi rajwaDi nameri nahin

dadano ek bhai banDo ene phit awati

dewi chaDtan dhunti bapani ek phoi koi annane parneli

mari mana bape intbhaththini nokri kartan kartan

roj ek ek choreli int mathe phaliyaman bandhi lawi

phaliyaman ghar bandhelun

mari masine tibi

khadi ajhadina diwsoman maro mamo jel jai awelo

maro kako saikalni tyubman deshi daruni herapheri karto

mari ma roj bapore papaD wanwa jati

hun barmiman phel

ane machisna karkhane nokri karun chhun

maro bap haji munasipalitina panikhataman chhe

koi modina chopDe amari udhari nathi

mane abhiman chhe ke amarun nam koi chhapani marannondhman nahin aawe

karan ke ame marwana nathi