‘રામ કી ચિડિયા. રામ કા ખેત’ – ગાતા
ખેડુને ભલોભોળો માની
લલચાયો વેપારી – જમીનનો દલાલ.
આ ખેડુ વેચી દેશે ખેતર સસ્તામાં
લાવ, ધરું કોરો ચેક.
‘લો ભગત, લખી દો રકમ ને તમારું નામ’
લખ્યું ખેડુએ, ‘રામ!’
કહે વેપારી : ‘અટક ઉમેરો.’
‘અટક પણ એ જ, રકમ પણ એ જ.’
‘નથી આપવું ખેતર?’
‘લો, આપ્યું, કરો કામ.
પાકે એમાંથી લઈ જાઓ ભાગ
ઓલ્યાં પંખીડાંની જેમ.’
‘મારે ભાગ નહીં, સુવાંગ જોઈએ, ચાંદા સૂરજની સાખે.
માગો એ આપું, ખેતર નહીં માપું.’
‘માણસ પાસે ખેડુ માગે નહીં
મેનત વિના મફતનો લોભ એને જાગે નહીં.
કુદરતનો વારસો લોભિયાને વેચે નહીં.
તમને સમજાય તો સમજો
નકર એટલું યાદ રાખો :
ખેતર કોઈ એકલાને મળતું નથી
સોદાથી એ ફળતું નથી.’
વેપારી અટવાયો.
ખેડુ એની વહારે ધાયો.
‘ram ki chiDiya ram ka khet’ – gata
kheDune bhalobholo mani
lalchayo wepari – jaminno dalal
a kheDu wechi deshe khetar sastaman
law, dharun koro chek
‘lo bhagat, lakhi do rakam ne tamarun nam’
lakhyun kheDue, ‘ram!’
kahe wepari ha ‘atak umero ’
‘atak pan e ja, rakam pan e ja ’
‘nathi apawun khetar?’
‘lo, apyun, karo kaam
pake emanthi lai jao bhag
olyan pankhiDanni jem ’
‘mare bhag nahin, suwang joie, chanda surajni sakhe
mago e apun, khetar nahin mapun ’
‘manas pase kheDu mage nahin
menat wina maphatno lobh ene jage nahin
kudaratno warso lobhiyane weche nahin
tamne samjay to samjo
nakar etalun yaad rakho ha
khetar koi eklane malatun nathi
sodathi e phalatun nathi ’
wepari atwayo
kheDu eni wahare dhayo
‘ram ki chiDiya ram ka khet’ – gata
kheDune bhalobholo mani
lalchayo wepari – jaminno dalal
a kheDu wechi deshe khetar sastaman
law, dharun koro chek
‘lo bhagat, lakhi do rakam ne tamarun nam’
lakhyun kheDue, ‘ram!’
kahe wepari ha ‘atak umero ’
‘atak pan e ja, rakam pan e ja ’
‘nathi apawun khetar?’
‘lo, apyun, karo kaam
pake emanthi lai jao bhag
olyan pankhiDanni jem ’
‘mare bhag nahin, suwang joie, chanda surajni sakhe
mago e apun, khetar nahin mapun ’
‘manas pase kheDu mage nahin
menat wina maphatno lobh ene jage nahin
kudaratno warso lobhiyane weche nahin
tamne samjay to samjo
nakar etalun yaad rakho ha
khetar koi eklane malatun nathi
sodathi e phalatun nathi ’
wepari atwayo
kheDu eni wahare dhayo
સ્રોત
- પુસ્તક : કુદરતની હથેલી (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 53)
- સર્જક : રઘુવીર ચૌધરી
- પ્રકાશક : રંગદ્વાર પ્રકાશન
- વર્ષ : 2021