એક જૂના જાજરમાન ઝાડ જેવો હું હવે આ એંશીમે વરસે

આસ્તે આસ્તે જઈ રહ્યો છું આકાશ તરફ.

આ છેક ઉપરની, આકાશમાં ટટાર ઊંચકાયેલી જે ડાળ,

એ ડાળની છેક ઉપરની જે ડાળખી, ડાળખીની છેક ઉપર

આ અબીહાલ ફૂટેલી અને ફૂટતાંવેંત ‘ઓ પેલો સૂરજ’

એમ મોટેથી બોલી, પગના પહોંચા ઉપર અધ્ધર થઈ,

તડકા તરફ મલકાતો મરોડ લેતી જે કૂંપળ,

એ કૂંપળના ઉપર તરફના સ્હેજ કરકરા ભાગની

આકાશમાં ખુલ્લંખુલ્લા તગતગતી જે ઊજળી લીલાશ,

એ લીલાશ;

અને મારી પેલી ઊંડી પહોળી ભોંયના સૂકાભીના અંધારામાં પેઠેલી

મસમોટી જે મૂળજાળ, એ મૂળજાળનાં સહુથી ઊંડે સુધી જઈ પહોંચેલાં જે

તંતુમૂળ, એ તંતુમૂળના સહુથી આગળ પહોંચી,

‘ઓ પણેપાણી છે’ એવું આછેરું બોલી,

આડે આવતા પથરાને અંધારામાં લંબાવેલા ટેરવે ઓળખી, હળવેકથી હટાવી,

ઊંડે ઊંડે આગળ ને આગળ જતા જે ઝીણા તાંતણા,

એ તાંતણાની પેલી માંડ કળાતી કથ્થઈ પડતી જે રતાશ

એ રતાશ

-આમ જુઓ તો આ લીલાશ પેલી રતાશ સાથેના બધા સંબંધ તોડી ચૂકી છે.

જૂના પુરાણા થડ માફક હવે ખૂબ ખરબચડું બન્યું છે મારું આ ધડ,

આ કૂંપળ અને એ તંતુમૂળ એકમેકથી એકદમ આઘાં જઈ ચૂક્યાં છે,

એની જાણ પણ થઈ ચૂકી છે મને કેટલાક સમયથી.

ઊંચા થડની ઉપર તરફની આડી જતી અડીખમ ડાળીઓ

છે તો જેમની તેમ, પંખીઓ માટે એક સલામત જગ્ચા.

પણ હવે એની ઉપર રસબસતા મધપૂડા,

ક્યાંક આઘેનાં પુષ્પવનોના પરાગરસભર્યા, જામતા નથી કે

જાડો ચિક્કટ ગુંદ ઝટ ઝમી આવતો નથી થડિયામાંથી.

તૂટ્યા છે ઘણા સંબંધો.

તોતિંગ જૂનું ઝાડ છું, જબરું, જાણ છે મને.

-તો પણ

એ મૂળતંતુ અને આ કૂંપળ એકમેકથી એકદમ આઘાં

એ બે સાવ અડોઅડ છે હવે એવું કેમ લાગે છે મને?

ઝંઝાવાત કળાય છે હવામાં, આઘેઆઘેથી, વૃક્ષ છું એટલે મને?

કે પછી, મારા આ એંશી વરસના ભેદી ને જાણતલ શરીરની અંદર

એવા એવા રસ્તા હશે, જાહેર, અંગત, છૂપા,

ભોંયરે ભોયરે થતાક, જે રસ્તે એ બે

આ કરકરી કોમળ કૂંપળ અને પેલું કરકરું કોમળ તંતુમૂળ

ધારે ત્યારે એકમેકથી એકદમ આઘાં જઈ શકે છે

તેમ જ ચાહે ત્ચારે સાવ સમીપે સરકી આવી શકે છે અરસપરસ?

મને પૂછ્યાગાછ્યા વગર જ સાવ?

એ વિચારે એ ઊંડાસુખથી મને સ્હેજ હસવું આવતું હોય એમ

લીલા લીલા પોપટોની નાની ટોળી,

એક કિલકારી સાથે ચાંચમાં થોડાક ટેટા ઝાલી મારી ઘટામાંથી

અચાનક આકાશમાં ઊડી જાય છે.

(સમા. વડોદરા, ઓગસ્ટ, ૨૦૨૧)

ek juna jajarman jhaD jewo hun hwe aa enshime warse

aste aaste jai rahyo chhun akash taraph

a chhek uparni, akashman tatar unchkayeli je Dal,

e Dalni chhek uparni je Dalkhi, Dalkhini chhek upar

a abihal phuteli ane phuttanwent ‘o pelo suraj’

em motethi boli, pagna pahoncha upar adhdhar thai,

taDka taraph malkato maroD leti je kumpal,

e kumpalna upar taraphna shej karakra bhagni

akashman khullankhulla tagatagti je ujli lilash,

e lilash;

ane mari peli unDi paholi bhonyna sukabhina andharaman petheli

masmoti je muljal, e muljalnan sahuthi unDe sudhi jai pahonchelan je

tantumul, e tantumulna sahuthi aagal pahonchi,

‘o panepani chhe’ ewun achherun boli,

aDe aawta pathrane andharaman lambawela terwe olkhi, halwekthi hatawi,

unDe unDe aagal ne aagal jata je jhina tantna,

e tantnani peli manD kalati kaththi paDti je ratash

e ratash

am juo to aa lilash peli ratash sathena badha sambandh toDi chuki chhe

juna purana thaD maphak hwe khoob kharabachaDun banyun chhe marun aa dhaD,

a kumpal ane e tantumul ekmekthi ekdam aghan jai chukyan chhe,

eni jaan pan thai chuki chhe mane ketlak samaythi

uncha thaDni upar taraphni aaDi jati aDikham Dalio

chhe to jemni tem, pankhio mate ek salamat jagcha

pan hwe eni upar rasabasta madhpuDa,

kyank aghenan pushpawnona paragarasbharya, jamta nathi ke

jaDo chikkat gund jhat jhami aawto nathi thaDiyamanthi

tutya chhe ghana sambandho

toting junun jhaD chhun, jabarun, jaan chhe mane

to pan

e multantu ane aa kumpal ekmekthi ekdam aghan

e be saw aDoaD chhe hwe ewun kem lage chhe mane?

jhanjhawat kalay chhe hawaman, agheaghethi, wriksh chhun etle mane?

ke pachhi, mara aa enshi warasna bhedi ne jantal sharirni andar

ewa ewa rasta hashe, jaher, angat, chhupa,

bhonyre bhoyre thatak, je raste e be

a karakri komal kumpal ane pelun karakarun komal tantumul

dhare tyare ekmekthi ekdam aghan jai shake chhe

tem ja chahe tchare saw samipe sarki aawi shake chhe arasapras?

mane puchhyagachhya wagar ja saw?

e wichare e unDasukhthi mane shej hasawun awatun hoy em

lila lila poptoni nani toli,

ek kilkari sathe chanchman thoDak teta jhali mari ghatamanthi

achanak akashman uDi jay chhe

(sama waDodra, ogast, 2021)

ek juna jajarman jhaD jewo hun hwe aa enshime warse

aste aaste jai rahyo chhun akash taraph

a chhek uparni, akashman tatar unchkayeli je Dal,

e Dalni chhek uparni je Dalkhi, Dalkhini chhek upar

a abihal phuteli ane phuttanwent ‘o pelo suraj’

em motethi boli, pagna pahoncha upar adhdhar thai,

taDka taraph malkato maroD leti je kumpal,

e kumpalna upar taraphna shej karakra bhagni

akashman khullankhulla tagatagti je ujli lilash,

e lilash;

ane mari peli unDi paholi bhonyna sukabhina andharaman petheli

masmoti je muljal, e muljalnan sahuthi unDe sudhi jai pahonchelan je

tantumul, e tantumulna sahuthi aagal pahonchi,

‘o panepani chhe’ ewun achherun boli,

aDe aawta pathrane andharaman lambawela terwe olkhi, halwekthi hatawi,

unDe unDe aagal ne aagal jata je jhina tantna,

e tantnani peli manD kalati kaththi paDti je ratash

e ratash

am juo to aa lilash peli ratash sathena badha sambandh toDi chuki chhe

juna purana thaD maphak hwe khoob kharabachaDun banyun chhe marun aa dhaD,

a kumpal ane e tantumul ekmekthi ekdam aghan jai chukyan chhe,

eni jaan pan thai chuki chhe mane ketlak samaythi

uncha thaDni upar taraphni aaDi jati aDikham Dalio

chhe to jemni tem, pankhio mate ek salamat jagcha

pan hwe eni upar rasabasta madhpuDa,

kyank aghenan pushpawnona paragarasbharya, jamta nathi ke

jaDo chikkat gund jhat jhami aawto nathi thaDiyamanthi

tutya chhe ghana sambandho

toting junun jhaD chhun, jabarun, jaan chhe mane

to pan

e multantu ane aa kumpal ekmekthi ekdam aghan

e be saw aDoaD chhe hwe ewun kem lage chhe mane?

jhanjhawat kalay chhe hawaman, agheaghethi, wriksh chhun etle mane?

ke pachhi, mara aa enshi warasna bhedi ne jantal sharirni andar

ewa ewa rasta hashe, jaher, angat, chhupa,

bhonyre bhoyre thatak, je raste e be

a karakri komal kumpal ane pelun karakarun komal tantumul

dhare tyare ekmekthi ekdam aghan jai shake chhe

tem ja chahe tchare saw samipe sarki aawi shake chhe arasapras?

mane puchhyagachhya wagar ja saw?

e wichare e unDasukhthi mane shej hasawun awatun hoy em

lila lila poptoni nani toli,

ek kilkari sathe chanchman thoDak teta jhali mari ghatamanthi

achanak akashman uDi jay chhe

(sama waDodra, ogast, 2021)