હિંમત હોય તો
છડેચોક લોકો સામે
ઊભા રહી
અંગ પરનું
એકેએક કપડું
ઉતારી નાખો.
કોઈ મશ્કરી કરે,
ગાળો દે,
ઉપદેશ આપે,
કે માર મારીને
ખોખરા કરી નાખે,
કદાચ.
એ પછીય હિંમત ને
હોશકોશ બચ્યાં હોય,
તો, ચોખ્ખા અવાજે
કહી દો સહુને :
‘આ તો શરૂઆત છે.’
ને પછી ઊતરડી ફેંકો
ડિલ ઉપરની ચામડી.
ત્યારે એવું બને,
કે લોકો તમને
પાગલખાનામાં દાખલ
કરાવે અથવા
આપઘાતના ગુના સબબ
જેલમાં પુરાવે.
એટલા પછીય હિંમત ને
સૂધમૂધ અકબંધ
હોય તો કહો :
‘ખરું કરવાનું તો
હવે આવે છે.
જાતને નાગી કરવાની છે.
ઉઘાડી પાડવાની છે.
‘કબૂલવાનું છે કે
કુંવારી કે પરણેલી,
પોતાની કે પારકી,
સંભ્રાંત કે ધંધાદારી,
જે ન મળી,
તેની સાથે મનોમન
ને મળી તેની સાથે
તનોતન, વિલાસ કર્યો છે.
‘પારકાનું સારું જોઈ દાઝ્યો
પણ મોઢે કહ્યું, કે
પારકાનું સુખ જોઈ
આંખ ઠરે છે.
‘મા-બાપ, ભાઈ-બહેનોને
હાંકી કાઢ્યા ને
રહેવાના ઘર પર
કબજો જમાવ્યો.
‘ભાગીદારનું સહિયારું
હતું એને
સાવ પોતીકું કર્યું.
‘અને એવું તો
કંઈ કેટલુંય.’
ના, ના આમાં પાપો
કબૂલવાની વાત નથી.
વાત કેવળ
તમે જે છો,
તે કબૂલવાની છે.
પરંતુ આમાંનું કશુંય
કરવાની તમારી
હિંમત ચાલે
તેમ નથી.
છતાં, તમે કવિતા લખશો.
શું કામ, ભલા ભાઈ?
hinmat hoy to
chhaDechok loko same
ubha rahi
ang paranun
ekeek kapaDun
utari nakho
koi mashkri kare,
galo de,
updesh aape,
ke mar marine
khokhara kari nakhe,
kadach
e pachhiy hinmat ne
hoshkosh bachyan hoy,
to, chokhkha awaje
kahi do sahune ha
‘a to sharuat chhe ’
ne pachhi utarDi phenko
Dil uparni chamDi
tyare ewun bane,
ke loko tamne
pagalkhanaman dakhal
karawe athwa
apghatna guna sabab
jelman purawe
etla pachhiy hinmat ne
sudhmudh akbandh
hoy to kaho ha
‘kharun karwanun to
hwe aawe chhe
jatne nagi karwani chhe
ughaDi paDwani chhe
‘kabulwanun chhe ke
kunwari ke parneli,
potani ke paraki,
sambhrant ke dhandhadari,
je na mali,
teni sathe manoman
ne mali teni sathe
tanotan, wilas karyo chhe
‘parkanun sarun joi dajhyo
pan moDhe kahyun, ke
parkanun sukh joi
ankh thare chhe
‘ma bap, bhai bahenone
hanki kaDhya ne
rahewana ghar par
kabjo jamawyo
‘bhagidaranun sahiyarun
hatun ene
saw potikun karyun
‘ane ewun to
kani ketlunya ’
na, na aman papo
kabulwani wat nathi
wat kewal
tame je chho,
te kabulwani chhe
parantu amannun kashunya
karwani tamari
hinmat chale
tem nathi
chhatan, tame kawita lakhsho
shun kaam, bhala bhai?
hinmat hoy to
chhaDechok loko same
ubha rahi
ang paranun
ekeek kapaDun
utari nakho
koi mashkri kare,
galo de,
updesh aape,
ke mar marine
khokhara kari nakhe,
kadach
e pachhiy hinmat ne
hoshkosh bachyan hoy,
to, chokhkha awaje
kahi do sahune ha
‘a to sharuat chhe ’
ne pachhi utarDi phenko
Dil uparni chamDi
tyare ewun bane,
ke loko tamne
pagalkhanaman dakhal
karawe athwa
apghatna guna sabab
jelman purawe
etla pachhiy hinmat ne
sudhmudh akbandh
hoy to kaho ha
‘kharun karwanun to
hwe aawe chhe
jatne nagi karwani chhe
ughaDi paDwani chhe
‘kabulwanun chhe ke
kunwari ke parneli,
potani ke paraki,
sambhrant ke dhandhadari,
je na mali,
teni sathe manoman
ne mali teni sathe
tanotan, wilas karyo chhe
‘parkanun sarun joi dajhyo
pan moDhe kahyun, ke
parkanun sukh joi
ankh thare chhe
‘ma bap, bhai bahenone
hanki kaDhya ne
rahewana ghar par
kabjo jamawyo
‘bhagidaranun sahiyarun
hatun ene
saw potikun karyun
‘ane ewun to
kani ketlunya ’
na, na aman papo
kabulwani wat nathi
wat kewal
tame je chho,
te kabulwani chhe
parantu amannun kashunya
karwani tamari
hinmat chale
tem nathi
chhatan, tame kawita lakhsho
shun kaam, bhala bhai?
સ્રોત
- પુસ્તક : ૬૫ કાવ્યો (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 56)
- સર્જક : પવનકુમાર જૈન
- પ્રકાશક : પોતે
- વર્ષ : 2012