
નથી તપવું તપ મારે એક પગે ખડા રહીને હવે!
ભલે પિતાના કરતાંયે તમારો બહોળો હોય ખોળો, પ્રભુ!
મારે એ પામવા માટે
આમ એક પગે ખડા રહીને તપ્યા કરવું નથી દિવસ ને રાત.
ઉત્તમની જનેતા જે સુરુચિ
તે જ થઈ કુ–રુચિ,
ને અપમાનિત કર્યો મને એણે;
પણ તેથી અસ્વસ્થ થઈ,
અન્ધ્રુવ થઈ,
મારે નથી અપમાનિત કરવું મારા બાળપણને.
મારે નથી મેળવવું આકાશમાં – નક્ષત્રલોકમાં કોઈ અ-વિચલ પદ;
બાળપણની ચંચળતાના ભોગે મને ના ખપે કોઈ ધ્રુવ-પદ.
મને તો બાળપણના ચરણ
ત્યારે જ લાગે છે રમ્યતમ,
જ્યારે એ નાચે છે ને કૂદે છે,
ખેલે છે ને સાહસના દેશ ઉત્સાહથી ખૂંદે છે.
ગાંધારીવેડામાં સરી,
દોઢડાહ્યા થઈ,
એક પગે અપંગ બનેલા તપથી મારે તમને પામવા નથી.
મારે તો તમને નાચતાકૂદતા થનગનતા ચરણે
રમત રમતાં પકડીને પામવા છે.
મારે તો તમને ફરજ પાડવી છે : દાવ દેવાની;
– સામે પગલે આવીને મને પકડવાની.
રમતની શરતે તમે કહો તેટલી લંગડી લેવા તૈયાર છું;
પરંતુ આમ એક પગે બગની જેમ ખડા રહીને,
તપની લુખ્ખી લપમાં નથી પડવું મારે.
મને નથી ગમતું
શેષશાયી તમારી પ્રૌઢ મૂરત આગળ
નીચા નમીને શિસ્તબદ્ધ રીતે ખડા રહેવાનું;
મને તો ગમે છે
તમારી બાલકનૈયાની દોસ્તીમાં
માખણચોરી માટે કોઈ શીકા આગળ
કહો ત્યાં સુધી ને કહો તેટલી વાર
નીચા નમીને ખડા રહેવાનું.
હું ધ્રુવ થાઉં ને ઠોયા જેવો ખડો રહું,
ને મને તમે પકડી લો એમાં તે
તમારી શી વશેકાઈ?
પણ હું અ-ધ્રુવ રહું
ને ત્યારેય મને તમે કેમ પકડી લો છો,
એ જ હવે જોવું છે મારે :
મને એવી રમત શું નહિ રમાડો, પ્રભુ?!
nathi tapawun tap mare ek page khaDa rahine hwe!
bhale pitana kartanye tamaro baholo hoy kholo, prabhu!
mare e pamwa mate
am ek page khaDa rahine tapya karawun nathi diwas ne raat
uttamni janeta je suruchi
te ja thai ku–ruchi,
ne apmanit karyo mane ene;
pan tethi aswasth thai,
andhruw thai,
mare nathi apmanit karawun mara balapanne
mare nathi melawawun akashman – nakshatrlokman koi a wichal pad;
balapanni chanchaltana bhoge mane na khape koi dhruw pad
mane to balapanna charan
tyare ja lage chhe ramytam,
jyare e nache chhe ne kude chhe,
khele chhe ne sahasna desh utsahthi khunde chhe
gandhariweDaman sari,
doDhDahya thai,
ek page apang banela tapthi mare tamne pamwa nathi
mare to tamne nachtakudta thanaganta charne
ramat ramtan pakDine pamwa chhe
mare to tamne pharaj paDwi chhe ha daw dewani;
– same pagle awine mane pakaDwani
ramatni sharte tame kaho tetli langDi lewa taiyar chhun;
parantu aam ek page bagni jem khaDa rahine,
tapni lukhkhi lapman nathi paDawun mare
mane nathi gamatun
sheshashayi tamari prauDh murat aagal
nicha namine shistbaddh rite khaDa rahewanun;
mane to game chhe
tamari balakanaiyani dostiman
makhanchori mate koi shika aagal
kaho tyan sudhi ne kaho tetli war
nicha namine khaDa rahewanun
hun dhruw thaun ne thoya jewo khaDo rahun,
ne mane tame pakDi lo eman te
tamari shi washekai?
pan hun a dhruw rahun
ne tyarey mane tame kem pakDi lo chho,
e ja hwe jowun chhe mare ha
mane ewi ramat shun nahi ramaDo, prabhu?!
nathi tapawun tap mare ek page khaDa rahine hwe!
bhale pitana kartanye tamaro baholo hoy kholo, prabhu!
mare e pamwa mate
am ek page khaDa rahine tapya karawun nathi diwas ne raat
uttamni janeta je suruchi
te ja thai ku–ruchi,
ne apmanit karyo mane ene;
pan tethi aswasth thai,
andhruw thai,
mare nathi apmanit karawun mara balapanne
mare nathi melawawun akashman – nakshatrlokman koi a wichal pad;
balapanni chanchaltana bhoge mane na khape koi dhruw pad
mane to balapanna charan
tyare ja lage chhe ramytam,
jyare e nache chhe ne kude chhe,
khele chhe ne sahasna desh utsahthi khunde chhe
gandhariweDaman sari,
doDhDahya thai,
ek page apang banela tapthi mare tamne pamwa nathi
mare to tamne nachtakudta thanaganta charne
ramat ramtan pakDine pamwa chhe
mare to tamne pharaj paDwi chhe ha daw dewani;
– same pagle awine mane pakaDwani
ramatni sharte tame kaho tetli langDi lewa taiyar chhun;
parantu aam ek page bagni jem khaDa rahine,
tapni lukhkhi lapman nathi paDawun mare
mane nathi gamatun
sheshashayi tamari prauDh murat aagal
nicha namine shistbaddh rite khaDa rahewanun;
mane to game chhe
tamari balakanaiyani dostiman
makhanchori mate koi shika aagal
kaho tyan sudhi ne kaho tetli war
nicha namine khaDa rahewanun
hun dhruw thaun ne thoya jewo khaDo rahun,
ne mane tame pakDi lo eman te
tamari shi washekai?
pan hun a dhruw rahun
ne tyarey mane tame kem pakDi lo chho,
e ja hwe jowun chhe mare ha
mane ewi ramat shun nahi ramaDo, prabhu?!



સ્રોત
- પુસ્તક : પડઘા ને પડછાયા વચ્ચે (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 165)
- સંપાદક : ચંદ્રકાન્ત શેઠ
- પ્રકાશક : ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 2005