સમુદ્રવર્ણન અને સમાપ્તિ

(શિખારિણી)

નદી જેવી વક્રા પ્રિય સહચરી અંગ ધરતો,

મદે છાતી કાઢી હરખભર શું નૃત્ય કરતો;

દબાવીને જ્વાળા, પરવશ કરી અગ્નિવડવા,

કરેછે શું ચાળા જલધિ રવિની સાથ લઢવા. 1

નૃશંસો ને દેવો અચળ અહિનો યોગ કરતાં,

મહા યત્ને વિષ્ણુ જળનિધિ વલોવે જળ છતાં;

મહા રત્નો તોએ અમૃતયુત દેછે અનિકલ:

મહાત્મા સોરંગી સમ વ્યથિત દે રંગ નવલ. 2

ક્ષણે ધાઈ ધાઈ ઘન પુલિનને જાય મળવા,

ક્ષણે ધીરે ઘીરે મૃદુકણ દ્રવે જેમ મઘવા.

કરે છે છોળોના ધવલ જલથી હાસ્ય અમલ;

ધરાને શો ખેંચે જલનિધિ તણો પ્રેમવમળ! 3

શિલા વૃક્ષો તારા શશિ રવિ અને અભ્ર ગળતો,

ભલાં ભુંડાં દ્રવ્યો ઉદરદરની મધ્ય ભરતો;

વિરાટે ફાડ્યું આ વદન મકરાકાર અથવા

બતાવે માયાનાં તરલપડ અંભોનિધિ નવાં. 4

પ્રભાવે છે મોટો અકલગતિ, ગંભીર, સબળો,

પ્રસન્નાત્મા શ્રીમાન્ વિમલ, નહિ લેશે અછકલો,

સહી પીડા આપે અતુલબલ, ખારો પણ જળે

નહિ આ સંસારે સકલ ગુણ એકસ્થ નિકળે. 5

હણે જોતાં જોતાં દ્વિદગણને સિંહ જબરો,

ધરાને ધ્રુજાવે જ્વલિતમુખથી ભૂધર ખરો

ધરે મૂર્છા તંદ્રા મુખરસ્વર વાત્યા ઘનથકી,

ત્રણે તોએ ત્રાસે જલનિધિતણા ચંડધ્વનિથી. 6

છબીલી કાન્તાનાં સ્તન ઝઘન આલિંગન ભરે,

છતાં ધીમે ધીમે ત્રમ ભુવન આમોદ પ્રસરે

સુયોગી સંચોગી હૃદય ભરતો દિવ્ય મુદથી,

અસૂ જેવા વ્હાલા સ્વજનિત વિદેહી પવનથી, 7

લઈ લક્ષ્મી કેરી લટભ લટકાળી સુરસતા,

શશિની ખેંચીને અતિશય સુધાની શીતળતા

પ્રિયાના લાવણ્યે લવણરસ વામે સ્થલ સ્થલે,

મહાત્માના હૈયાસમ મસૃણ અંભોનિધિ જળે. 8

રમાડે રામાને વલયરણકાનો સ્વર કરી,

શમાવે શરાના શ્રમ કરૂતણાં વિંજન ધરી

નિયંતા લંકાના પદતળ વિશે અંજલિ ભરી,

મહત્તા રીઝાવી જળનિધિ કરે નિત્ય બસરી. 9

દઈ લક્ષ્મી સાથે જગતપતિને કૌસ્તુભમણિ,

હરિ અર્થે હસ્તી ત્રણ ભુવન કાજે નિશમણિ

સુધા દેવોને ને ગરલ મદિરા શંબુ અરથે,

થયો મોટો અબ્ધિ સતત યશની વૃદ્ધિ ગરથે. 10

કરે ભીની લીસી જલકણથકી શ્વેત સિક્તા,

ધરી ઉષ્મા બાષ્પે ગગનરમ બારે રસિકતા

ઝઘે ન્હાની મોટી દૃઢ મૃદુ શિલા કૃષ્ણ તટમાં,

ધસે તેમાં વેગે, જળનિધિ રહે તોય વટમાં. 11

ફરે દોડે નાચે મુદિત પશુ ઉચ્છ્રંખલ બને,

રમે નાનાં પક્ષી જળચર નિરાંતે સુરતને

ભર્યો ભોળાં ચિત્તે અકલકલ કલ્લોલ કરતાં,

કરીને ઠારે છે રસિક રમુજી ગાન રટતાં. 12

થતો ટાઢો આત્મા વિરહિત તણો વિસ્મરણથી,

પડે છૂટા જીવો ત્રિગીણિત અવિદ્યાશરણતી

જરા ચિંતા ક્યાંથી, પરનિજ યદા વૃત્તિ ન રહે,

કહો શું શું અત્રે મહત જનનો સંગ ન કરે 13

ગ્રહે આકાશેથી મલરહિત આભાસ ઉજળો,

નદીનારી કેરો ગુણ પતિતના પાવન તણો,

તિતિક્ષા પૃથ્વીથી, અચળ ગિરિથી ગૌરવ ઘણું,

મહાત્મા ખેંચે છે ભ્રમર સમ સારૂં સરવનું. 14

સ્વભાવે બેરંગી પણ વરણમાં શ્યામ દિસતો,

કરી સ્વાહા સર્વે વ્યથ અવરની જઈ હિસતો

ત્યજી જીર્ણા પત્નિ નવ નવ વધૂમાં રતિ ધરે

અહો આ સંબોધિ અસુરજનની સંગતિ કરે. 15

જળે મત્સ્યો કચ્છો મગર દિન ને રાત વસતાં,

રમી ખાતાં પીતાં લઘુ ગુરુ ચદા જીવ ઠરતા

કરે ધંધાધારી નિજ ઉચિત નિર્બાધ પ્રસરે.

ધરા જેવું ધીંગું જળનિધિ પ્રવાહી સ્થળ ખરે. 16

તટે ચારે ખૂણે સરસ કદળીસ્થંભ દિસતા,

ગઈ બેશી ધૂલી, અમલ જલના ઓઘ સરતા,

ભરી ત્યાં રંગોળી, નવકુસુમનાં તોરણ કર્યો,

જરી કેરાં ભારે ધ્વજસહિત વિતાન વિખર્યો. 17

ચિતા માંડી મધ્ય સુખડ તુળસી કાષ્ઠ ખડકી,

સતીને છે જાણે સ્વરનગર ગોપૂરખડકી

ભરેલાં રેડેછે અસુરવનિતા પ્તાર ઘૃતનાં,

દ્રવેછે શું આજે અસુરજનનાં સ્નેહઝરણાં. 18

થવા દીર્ધાયુ કે વર વશ થવા કે પરણવા,

હણાવા કે પીડા સુતર નિજ સંસાર કરવા,

ભલી લેવા આશી જગતજનનીની ઉમળકે,

વહે છે લોકોનાં પુલિન પર સાં વીચિ ખળકે, 19

વદે જંબે જંબે કર કુસુમના હાર લઈને,

નમે વારે વારે પદકમલમાં શીર્ષ ધરીને

જુવે સાક્ષાત્ દુર્ગા ત્રિગુણમય સંસાર ફરતી,

કરાવાને ઝાંખી ભ્રમ સુજનના ભગ્ન કરતી. 20

કરે હાંસે મુકતામણિકુસુમની વૃષ્ટિ લલના,

સતીને છાંટે છે અમૃત, સુરની ચન્દ્રવદના

વધુને પૂજે છે, શ્વસુરપ્રતિ ધારે ન વિનય

गुणाः पूजास्थानं गुणिषु न च लिंग न च वयः 21

રહ્ચો શોભી આજે આમલ નભમાં ભાસ્કર ભલો,

સુગંધી વાએ છે મૃદુ મૃદુ વદી વાત વિરલો

સુધાંશુ ઉગ્યો શું ત્યમ જળતંરંગો ઉછળતા,

તટસ્થાયી વૃક્ષો નમન કરતાં સાથ મળતાં. 22

કરી છૂટી ન્હેરો સુઅલકનન્દા અલકની,

તજી મિથ્યા સેરો મનજનિત ખંદા ખલકની,

વહે મિઠી ધારા પથ ઉપર પંચામૃતભૃતા,

કૃપા વર્ષે કિંવા સહૃદય કટાક્ષે અહિસુતા 23

કપાળે કંકુની અરધશશિ પીયેળ દિસતી,

સજી કુંળાં અંગે અભિનવ અલંકાર લસતી

છતાં હૈયાસૂનો દશમુખ જુએ મૂર્તિ ભયની

સદા રેછે ભ્રાન્તિ અધમ જનને અંધતમની. 24

સતીને સાવિત્રી, રતિ યુવતિને, સિદ્ધિ યતિને,

પ્લવંગોને અંબા, ચિતિ વિખુધને, શ્રી સમુમતિને,

અધર્મીને તિત્રા અસિ, અસુરને સાંગ જ્વલિતા,

જણાતી લોકોને ગુણકૃતિ પ્રમાણે પતિવ્રતા. 25

ચઢી હાડોહાડે પતિવિરહની જ્વાલ અતિશે,

ધસે ચિતા સામી જ્યમ ઘન ઉમંગે નભ વિષે,

સતી કેરો થાએ શરભર નહિ વેગ તુરગે,

ચઢી યુદ્ધે વીરો મરણભયથી શું જરી ડગે 26

નમીને કલ્યામી શ્વસુર ગુરૂ ને શ્વશ્રુગણને,

જવા માગે આજ્ઞા પતિસહિત આનન્દસદને

શકે કાન્તા માંડે ચરઅચર સાથે પ્રણિપતિ,

અસારે સંસારે પતિમય પદાર્થો નિરખતી. 27

ચઢી માતાઅંકે અગર ઉમરે શૈશવ ધરી,

ચઢી મામાઅંસે, અગર વરપાટે જવ વરી,

ચઢી શૈયામાં કે પતિહૃદયમાં જોબનવતી,

ચઢી ચિતા મધ્યે ત્યમ પતિ સમીપે કુલવતી. 28

વિરાજે છે શ્યામા પતિવદનને અંક ધરતી,

બહુ દીપ્તિ ધારે સહગમનથી સ્નેહ ઝરતી

દયા લાવી કે છે અથ ઈતિ દસા રાવણ તણી,

ના હાલે ના ચાલે નગરવસતિ સ્તંભિત બની 29

ન નિદ્રા કે તંદ્રા, મરમ નહિ, મૂર્છા પણ નહિ,

ન ઉન્માદે મોહે સુમતિ મનચેષ્ટા પણ ગ્રહી

ન વજ્રાપાતે કે અહિદશનથી પ્રાણ અટકે,

વિધાત્રીના લેકો સમ વચનથી જીવ ફટકે 30

મહાબૂતો તોયે વિકલ થઈને સંભ્રમ ધરે,

ભવિષ્યત્ નિર્ઘાતે નિયત નિજ વ્યાપાર વિસરે

ગઈ ત્રાસે વ્યાપી ત્રિભુવન વિષે શૂન્ય જડતા,

બન્યાં પ્રાણી ચિત્રો સમ ગિર વદી જ્યાં પતિવ્રતા. 31

સતીને અંગુષ્ઠે સહજ પ્રકટ્યો વન્હિ ક્ષણમાં,

વશ્યો આવી ત્યારે શરદ ઋતુનો ચન્દ્ર તનમાં,

ભર્યાં સ્નેહે ચક્ષુ, વદન પણ હાસ્યે મલકતું,

વરાંકે પરંકે રમણશિરનું બિંબ લસતું. 32

ઘણાં વાજાં વાગે અનહદ રવે સપ્ત સૂરથી,

ધરા શું ભીંજાતી ત્રિભુવન તણા બાષ્પજળથી,

હરિદ્રા કસ્તૂરી અબિલ અગરૂ અક્ષત ઉડે,

ચઢે જ્યાં સ્વર્લોકે સુરરિયુવધૂ અક્ષતચૂડે. 33

ધરે દિવ્યા જ્યોતિ, વપુ અનલમાં સ્નાન કરતું,

પડ્યું જાણે ભૂલું પરમપદનું તેજ ભમતું,

ચઢે છે આકાશે સરરસર શાં ધૂમ્રપટલો,

શકે સ્હેજે મિથ્યા વિલય ભજતા ઐહિક મલો. 34

સુગંધી મ્હેકે છે જ્વલિત વપુથી ભવ્ય બસરી,

શકે સાક્ષાત્ કીર્તિ રૂચિર અનિલારૂઢ પ્રસરી,

ચિતાજ્વાલા સાથે પ્રણયરસની જ્વાલ મળતાં

થઈ શાંતિ શાંતિ, પણ અસુરના ચિત્ત જ્વલતાં. 35

તુટ્યા જોતાં જોતાં સજડ પડ અષ્ટાવરણનાં,

ઉડ્યાં ઉચ્ચે પંખી વિમલ થઈને દ્વૈતવનનાં

ત્યજી કારા જેવાં વપુ સ્વબળથી વિસ્તૃત થતાં

ધરી આ બે સત્ત્વો પુનિત રતિ અદ્વૈત બનતાં. 36

ત્યજી હમ્ર્ બાગો અશન ધન ને માન મમતા,

પિતા માતા ભ્રાતા પ્રિયજન સતી ભોગ ગમતા,

સતીત્વે આંલંબી ત્રિગુણગણ દિક્કાલ હરતી,

ત્યજી લિંગાભાસો અચલપદ પામી સહપતિ. 37

સદેહે લાખેણી અસુરનગરે ધર્મકુશલા,

શકે લંકાપંકે ભવકમલની શુદ્ધ કમલા,

ગણીને અસ્થાને ઝટપટ હરી સુજ્ઞ વિધિએ,

હરી શ્રી શ્રીકેરા જ્યમ જનકની સદ્ય હરિએ. 38

samudrwarnan ane samapti

(shikharini)

nadi jewi wakra priy sahachri ang dharto,

made chhati kaDhi harakhbhar shun nritya karto;

dabawine jwala, parwash kari agniwaDwa,

karechhe shun chala jaldhi rawini sath laDhwa 1

nrishanso ne dewo achal ahino yog kartan,

maha yatne wishnu jalnidhi walowe jal chhatan;

maha ratno toe amrityut dechhe aniklah

mahatma sorangi sam wyathit de rang nawal 2

kshne dhai dhai ghan pulinne jay malwa,

kshne dhire ghire mridukan drwe jem maghwa

kare chhe chholona dhawal jalthi hasya amal;

dharane sho khenche jalnidhi tano premawmal! 3

shila wriksho tara shashi rawi ane abhr galto,

bhalan bhunDan drawyo udaradarni madhya bharto;

wirate phaDyun aa wadan makrakar athwa

batawe mayanan taralpaD ambhonidhi nawan 4

prbhawe chhe moto akalagati, gambhir, sablo,

prsannatma shriman wimal, nahi leshe achhaklo,

sahi piDa aape atulbal, kharo pan jale

nahi aa sansare sakal gun ekasth nikle 5

hane jotan jotan dwidaganne sinh jabro,

dharane dhrujawe jwalitamukhthi bhudhar kharo

dhare murchha tandra mukhraswar watya ghanathki,

trne toe trase jalanidhitna chanDadhwanithi 6

chhabili kantanan stan jhaghan alingan bhare,

chhatan dhime dhime tram bhuwan aamod prasre

suyogi sanchogi hriday bharto diwya mudthi,

asu jewa whala swajnit widehi pawanthi, 7

lai lakshmi keri latabh latkali surasta,

shashini khenchine atishay sudhani shitalta

priyana lawanye lawanras wame sthal sthle,

mahatmana haiyasam masrin ambhonidhi jale 8

ramaDe ramane walayarankano swar kari,

shamawe sharana shram karutnan winjan dhari

niyanta lankana padtal wishe anjali bhari,

mahatta rijhawi jalnidhi kare nitya basri 9

dai lakshmi sathe jagatapatine kaustubhamani,

hari arthe hasti tran bhuwan kaje nishamani

sudha dewone ne garal madira shambu arthe,

thayo moto abdhi satat yashni wriddhi garthe 10

kare bhini lisi jalakanathki shwet sikta,

dhari ushma bashpe gaganram bare rasikta

jhaghe nhani moti driDh mridu shila krishn tatman,

dhase teman wege, jalnidhi rahe toy watman 11

phare doDe nache mudit pashu uchchhrankhal bane,

rame nanan pakshi jalchar nirante suratne

bharyo bholan chitte akalkal kallol kartan,

karine thare chhe rasik ramuji gan rattan 12

thato taDho aatma wirhit tano wismaranthi,

paDe chhuta jiwo triginit awidyasharanti

jara chinta kyanthi, parnij yada writti na rahe,

kaho shun shun atre mahat janno sang na kare 13

grhe akashethi malarhit abhas ujlo,

nadinari kero gun patitna pawan tano,

titiksha prithwithi, achal girithi gauraw ghanun,

mahatma khenche chhe bhramar sam sarun sarawanun 14

swbhawe berangi pan waranman shyam disto,

kari swaha sarwe wyath awarni jai histo

tyji jirna patni naw naw wadhuman rati dhare

aho aa sambodhi asurajanni sangati kare 15

jale matsyo kachchho magar din ne raat wastan,

rami khatan pitan laghu guru chada jeew tharta

kare dhandhadhari nij uchit nirbadh prasre

dhara jewun dhingun jalnidhi prawahi sthal khare 16

tate chare khune saras kadlisthambh dista,

gai beshi dhuli, amal jalna ogh sarta,

bhari tyan rangoli, nawakusumnan toran karyo,

jari keran bhare dhwajashit witan wikharyo 17

chita manDi madhya sukhaD tulsi kashth khaDki,

satine chhe jane swarangar gopurakhaDki

bharelan reDechhe asurawanita ptar ghritnan,

drwechhe shun aaje asurajannan snehajharnan 18

thawa dirdhayu ke war wash thawa ke paranwa,

hanawa ke piDa sutar nij sansar karwa,

bhali lewa aashi jagatajannini umalke,

wahe chhe lokonan pulin par san wichi khalke, 19

wade jambe jambe kar kusumna haar laine,

name ware ware padakamalman sheersh dharine

juwe sakshat durga trigunmay sansar pharti,

karawane jhankhi bhram sujanna bhagn karti 20

kare hanse muktamanikusumni wrishti lalana,

satine chhante chhe amrit, surni chandrawadna

wadhune puje chhe, shwasuraprati dhare na winay

guna pujasthanan gunishu na cha ling na cha way 21

rahcho shobhi aaje aamal nabhman bhaskar bhalo,

sugandhi waye chhe mridu mridu wadi wat wirlo

sudhanshu ugyo shun tyam jaltanrango uchhalta,

tatasthayi wriksho naman kartan sath maltan 22

kari chhuti nhero sualaknanda alakni,

taji mithya sero manajnit khanda khalakni,

wahe mithi dhara path upar panchamritabhrita,

kripa warshe kinwa sahriday katakshe ahisuta 23

kapale kankuni aradhashashi piyel disti,

saji kunlan ange abhinaw alankar lasti

chhatan haiyasuno dashmukh jue murti bhayni

sada rechhe bhranti adham janne andhatamni 24

satine sawitri, rati yuwatine, siddhi yatine,

plwangone amba, chiti wikhudhne, shri samumatine,

adharmine titra asi, asurne sang jwalita,

janati lokone gunakriti prmane patiwrata 25

chaDhi haDohaDe patiwirahni jwal atishe,

dhase chita sami jyam ghan umange nabh wishe,

sati kero thaye sharbhar nahi weg turge,

chaDhi yuddhe wiro maranabhaythi shun jari Dage 26

namine kalyami shwasur guru ne shwashruganne,

jawa mage aagya patishit anandasadne

shake kanta manDe charachar sathe pranipati,

asare sansare patimay padartho nirakhti 27

chaDhi matanke agar umre shaishaw dhari,

chaDhi mamanse, agar warpate jaw wari,

chaDhi shaiyaman ke patihridayman jobanawti,

chaDhi chita madhye tyam pati samipe kulawti 28

wiraje chhe shyama patiwadanne ank dharti,

bahu dipti dhare sahagamanthi sneh jharti

daya lawi ke chhe ath iti dasa rawan tani,

na hale na chale nagarawasati stambhit bani 29

na nidra ke tandra, maram nahi, murchha pan nahi,

na unmade mohe sumti mancheshta pan grhi

na wajrapate ke ahidashanthi pran atke,

widhatrina leko sam wachanthi jeew phatke 30

mahabuto toye wikal thaine sambhram dhare,

bhawishyat nirghate niyat nij wyapar wisre

gai trase wyapi tribhuwan wishe shunya jaDta,

banyan prani chitro sam gir wadi jyan patiwrata 31

satine angushthe sahj prkatyo wanhi kshanman,

washyo aawi tyare sharad rituno chandr tanman,

bharyan snehe chakshu, wadan pan hasye malakatun,

waranke paranke ramanashiranun bimb lasatun 32

ghanan wajan wage anhad rawe sapt surthi,

dhara shun bhinjati tribhuwan tana bashpajalthi,

haridra kasturi abil agru akshat uDe,

chaDhe jyan swarloke surariyuwdhu akshatchuDe 33

dhare diwya jyoti, wapu analman snan karatun,

paDyun jane bhulun paramapadanun tej bhamatun,

chaDhe chhe akashe sararsar shan dhumrapatlo,

shake sheje mithya wilay bhajta aihik malo 34

sugandhi mheke chhe jwalit waputhi bhawya basri,

shake sakshat kirti ruchir anilaruDh prasri,

chitajwala sathe pranayarasni jwal maltan

thai shanti shanti, pan asurna chitt jwaltan 35

tutya jotan jotan sajaD paD ashtawarannan,

uDyan uchche pankhi wimal thaine dwaitawannan

tyji kara jewan wapu swabalthi wistrit thatan

dhari aa be sattwo punit rati adwait bantan 36

tyji hamr bago ashan dhan ne man mamta,

pita mata bhrata priyjan sati bhog gamta,

satitwe anlambi trigungan dikkal harti,

tyji lingabhaso achalpad pami sahapti 37

sadehe lakheni asuranagre dharmakushla,

shake lankapanke bhawakamalni shuddh kamla,

ganine asthane jhatpat hari sugya widhiye,

hari shri shrikera jyam janakni sadya hariye 38

samudrwarnan ane samapti

(shikharini)

nadi jewi wakra priy sahachri ang dharto,

made chhati kaDhi harakhbhar shun nritya karto;

dabawine jwala, parwash kari agniwaDwa,

karechhe shun chala jaldhi rawini sath laDhwa 1

nrishanso ne dewo achal ahino yog kartan,

maha yatne wishnu jalnidhi walowe jal chhatan;

maha ratno toe amrityut dechhe aniklah

mahatma sorangi sam wyathit de rang nawal 2

kshne dhai dhai ghan pulinne jay malwa,

kshne dhire ghire mridukan drwe jem maghwa

kare chhe chholona dhawal jalthi hasya amal;

dharane sho khenche jalnidhi tano premawmal! 3

shila wriksho tara shashi rawi ane abhr galto,

bhalan bhunDan drawyo udaradarni madhya bharto;

wirate phaDyun aa wadan makrakar athwa

batawe mayanan taralpaD ambhonidhi nawan 4

prbhawe chhe moto akalagati, gambhir, sablo,

prsannatma shriman wimal, nahi leshe achhaklo,

sahi piDa aape atulbal, kharo pan jale

nahi aa sansare sakal gun ekasth nikle 5

hane jotan jotan dwidaganne sinh jabro,

dharane dhrujawe jwalitamukhthi bhudhar kharo

dhare murchha tandra mukhraswar watya ghanathki,

trne toe trase jalanidhitna chanDadhwanithi 6

chhabili kantanan stan jhaghan alingan bhare,

chhatan dhime dhime tram bhuwan aamod prasre

suyogi sanchogi hriday bharto diwya mudthi,

asu jewa whala swajnit widehi pawanthi, 7

lai lakshmi keri latabh latkali surasta,

shashini khenchine atishay sudhani shitalta

priyana lawanye lawanras wame sthal sthle,

mahatmana haiyasam masrin ambhonidhi jale 8

ramaDe ramane walayarankano swar kari,

shamawe sharana shram karutnan winjan dhari

niyanta lankana padtal wishe anjali bhari,

mahatta rijhawi jalnidhi kare nitya basri 9

dai lakshmi sathe jagatapatine kaustubhamani,

hari arthe hasti tran bhuwan kaje nishamani

sudha dewone ne garal madira shambu arthe,

thayo moto abdhi satat yashni wriddhi garthe 10

kare bhini lisi jalakanathki shwet sikta,

dhari ushma bashpe gaganram bare rasikta

jhaghe nhani moti driDh mridu shila krishn tatman,

dhase teman wege, jalnidhi rahe toy watman 11

phare doDe nache mudit pashu uchchhrankhal bane,

rame nanan pakshi jalchar nirante suratne

bharyo bholan chitte akalkal kallol kartan,

karine thare chhe rasik ramuji gan rattan 12

thato taDho aatma wirhit tano wismaranthi,

paDe chhuta jiwo triginit awidyasharanti

jara chinta kyanthi, parnij yada writti na rahe,

kaho shun shun atre mahat janno sang na kare 13

grhe akashethi malarhit abhas ujlo,

nadinari kero gun patitna pawan tano,

titiksha prithwithi, achal girithi gauraw ghanun,

mahatma khenche chhe bhramar sam sarun sarawanun 14

swbhawe berangi pan waranman shyam disto,

kari swaha sarwe wyath awarni jai histo

tyji jirna patni naw naw wadhuman rati dhare

aho aa sambodhi asurajanni sangati kare 15

jale matsyo kachchho magar din ne raat wastan,

rami khatan pitan laghu guru chada jeew tharta

kare dhandhadhari nij uchit nirbadh prasre

dhara jewun dhingun jalnidhi prawahi sthal khare 16

tate chare khune saras kadlisthambh dista,

gai beshi dhuli, amal jalna ogh sarta,

bhari tyan rangoli, nawakusumnan toran karyo,

jari keran bhare dhwajashit witan wikharyo 17

chita manDi madhya sukhaD tulsi kashth khaDki,

satine chhe jane swarangar gopurakhaDki

bharelan reDechhe asurawanita ptar ghritnan,

drwechhe shun aaje asurajannan snehajharnan 18

thawa dirdhayu ke war wash thawa ke paranwa,

hanawa ke piDa sutar nij sansar karwa,

bhali lewa aashi jagatajannini umalke,

wahe chhe lokonan pulin par san wichi khalke, 19

wade jambe jambe kar kusumna haar laine,

name ware ware padakamalman sheersh dharine

juwe sakshat durga trigunmay sansar pharti,

karawane jhankhi bhram sujanna bhagn karti 20

kare hanse muktamanikusumni wrishti lalana,

satine chhante chhe amrit, surni chandrawadna

wadhune puje chhe, shwasuraprati dhare na winay

guna pujasthanan gunishu na cha ling na cha way 21

rahcho shobhi aaje aamal nabhman bhaskar bhalo,

sugandhi waye chhe mridu mridu wadi wat wirlo

sudhanshu ugyo shun tyam jaltanrango uchhalta,

tatasthayi wriksho naman kartan sath maltan 22

kari chhuti nhero sualaknanda alakni,

taji mithya sero manajnit khanda khalakni,

wahe mithi dhara path upar panchamritabhrita,

kripa warshe kinwa sahriday katakshe ahisuta 23

kapale kankuni aradhashashi piyel disti,

saji kunlan ange abhinaw alankar lasti

chhatan haiyasuno dashmukh jue murti bhayni

sada rechhe bhranti adham janne andhatamni 24

satine sawitri, rati yuwatine, siddhi yatine,

plwangone amba, chiti wikhudhne, shri samumatine,

adharmine titra asi, asurne sang jwalita,

janati lokone gunakriti prmane patiwrata 25

chaDhi haDohaDe patiwirahni jwal atishe,

dhase chita sami jyam ghan umange nabh wishe,

sati kero thaye sharbhar nahi weg turge,

chaDhi yuddhe wiro maranabhaythi shun jari Dage 26

namine kalyami shwasur guru ne shwashruganne,

jawa mage aagya patishit anandasadne

shake kanta manDe charachar sathe pranipati,

asare sansare patimay padartho nirakhti 27

chaDhi matanke agar umre shaishaw dhari,

chaDhi mamanse, agar warpate jaw wari,

chaDhi shaiyaman ke patihridayman jobanawti,

chaDhi chita madhye tyam pati samipe kulawti 28

wiraje chhe shyama patiwadanne ank dharti,

bahu dipti dhare sahagamanthi sneh jharti

daya lawi ke chhe ath iti dasa rawan tani,

na hale na chale nagarawasati stambhit bani 29

na nidra ke tandra, maram nahi, murchha pan nahi,

na unmade mohe sumti mancheshta pan grhi

na wajrapate ke ahidashanthi pran atke,

widhatrina leko sam wachanthi jeew phatke 30

mahabuto toye wikal thaine sambhram dhare,

bhawishyat nirghate niyat nij wyapar wisre

gai trase wyapi tribhuwan wishe shunya jaDta,

banyan prani chitro sam gir wadi jyan patiwrata 31

satine angushthe sahj prkatyo wanhi kshanman,

washyo aawi tyare sharad rituno chandr tanman,

bharyan snehe chakshu, wadan pan hasye malakatun,

waranke paranke ramanashiranun bimb lasatun 32

ghanan wajan wage anhad rawe sapt surthi,

dhara shun bhinjati tribhuwan tana bashpajalthi,

haridra kasturi abil agru akshat uDe,

chaDhe jyan swarloke surariyuwdhu akshatchuDe 33

dhare diwya jyoti, wapu analman snan karatun,

paDyun jane bhulun paramapadanun tej bhamatun,

chaDhe chhe akashe sararsar shan dhumrapatlo,

shake sheje mithya wilay bhajta aihik malo 34

sugandhi mheke chhe jwalit waputhi bhawya basri,

shake sakshat kirti ruchir anilaruDh prasri,

chitajwala sathe pranayarasni jwal maltan

thai shanti shanti, pan asurna chitt jwaltan 35

tutya jotan jotan sajaD paD ashtawarannan,

uDyan uchche pankhi wimal thaine dwaitawannan

tyji kara jewan wapu swabalthi wistrit thatan

dhari aa be sattwo punit rati adwait bantan 36

tyji hamr bago ashan dhan ne man mamta,

pita mata bhrata priyjan sati bhog gamta,

satitwe anlambi trigungan dikkal harti,

tyji lingabhaso achalpad pami sahapti 37

sadehe lakheni asuranagre dharmakushla,

shake lankapanke bhawakamalni shuddh kamla,

ganine asthane jhatpat hari sugya widhiye,

hari shri shrikera jyam janakni sadya hariye 38