જીવનનાં જળ

ઈન્દુલાલ ગાંધી લેખક પરિચય

ગુજરાતી સાહિત્યકાર. તેમનો જન્મ મોરબી પાસેના મકનસર ગામમાં થયો હતો, ત્યાં જ તેમણે તેમનું પ્રાથમિક શિક્ષણ લીધું હતું. ઇન્ટર આર્ટ્સ સુધીનો અભ્યાસ તેમણે કરાચીમાં પાનબીડીની દુકાન ચલાવતાં ચલાવતાં રાત્રિશાળામાં ભણીને કર્યો હતો. ભારતના ભાગલા પછી તેઓ કરાચીથી મોરબી આવી ગયા, અને મોરબીની પૂર હોનારતથી ત્રસ્ત થઈ તેઓ રાજકોટ આવી વસ્યા હતા જ્યાં તેમણે ‘નૂતન સૌરાષ્ટ્ર’માં પત્રકારત્વની કામગીરી હાથમાં લીધી હતી. ત્યાર બાદ આકાશવાણીમાં સ્ક્રિપ્ટ રાઇટર અને પ્રૉડ્યૂસરની કામગીરી બજાવી હતી. સાથે સાથે તેમણે ‘અતિથિ’, ‘ઊર્મિ’, ‘સારથિ’, ‘મંજરી’, ‘લોકવાણી’, ‘રોશની’, ‘રેણુ’ જેવાં સામયિકોનું સંપાદનનું કામ પણ કર્યું હતું.

કરાચીમાં ડોલરરાય માંકડ, કરસનદાસ માણેક જેવા સાહિત્યકારોના વ્યાસંગે તેમની સાહિત્યિક કારકિર્દીની શરૂઆત થઈ હતી. ‘હરજીવન વાંકાનેરકર’ના ઉપનામે તેમની આરંભિક રચનાઓ ‘સિંધ સમાચાર’માં પ્રકાશિત થઈ હતી.

‘તેજરેખા’ (1931), ‘જીવનના જળ’ (1933), ‘ખંડિત મૂર્તિઓ’ (1935), ‘શતદલ’ (1939, 1962), ‘ગોરસી’ (1939), ‘ઈંધણાં’ (1944), ‘ધનુરદોરી’ (1944), ‘ઉન્મેષ’ (1947), ‘પલ્લવી’ (1953), ‘શ્રીલેખા’ (1958), ‘ઉત્તરીય’ (1962) વગેરે તેમના કાવ્યગ્રંથો છે.