રેખ્તા
હિન્દવી
સૂફીનામા
રાજસ્થાની
ઝવેરચંદ મેઘાણી
[ઢાળ: ‘મારે ઘેર આવજો માવા, ઊનાં ઊનાં ઢેબરાં ખાવા’]
મારે ઘેર આવજે, બેની!
નાની તારી ગૂંથવા વેણી.
આપણા દેશમાં નીર ખૂટ્યાં ને
સળગે કાળ દુકાળ,
ફૂલ વિના મારી બેનડી! તારા
શોભતા નો'તા વાળ. -મારે.
બાગબગીચાના રોપ નથી, બેની,
ઊગતા મારે ઘેર;
મોગરા ડોલર જાઈ ચંબેલીની
મારે માથે નથી મ્હેર. -મારે.
રૂપ સુગંધી હું કાંઈ નો જાણું,
ડુંગરાનો ગોવાળ;
આવળ બાવળ આકડા કેરી
કાંટ્યમાં આથડનાર. -મારે
ડુંગરાની ઊંચી ટોચ ઊભેલાં
રાતડાં ગુલેનાર;
સાપ-વીંટ્યાં પીળા કેવડા હું મારી
બેન સાટુ વીણનાર. -મારે.
પ્હાડ તણે પેટાળ ઊગેલાં
લાલ કરેણીનાં ઝાડ;
કેશૂડલાં કેરી વાંકડી કળીઓ
વીણીશ છેલ્લી ડાળ. -મારે.
ખેતર વચ્ચે ખોઈ વાળીને
ફૂલ ઝીણાં ખોળીશ;
વાગશે કાંટા દુઃખશે પાની
તોય જરીકે ન બ્હીશ. -મારે
સાંજ વેળા મારી ગાવડી ઘોળી
આવીશ દોટાદોટ;
ગોંદરે ઊભીને વાટ જોતી બેની
માંડશે ઝૂંટાઝૂંટ. -મારે.
મોઢડાં નો મચકોડજે, બાપુ!
જોઈ જંગલનાં ફૂલ;
મોરલીવાળાને માથડે એ તો
ઓપતાં'તાં અણમૂલ. -મારે.
શિવ ભોળા, ભોળાં પારવતી એને
ભાવતાં દિવસરાત
તુંય ભોળી, મારી દેવડી! તુંને
શોભશે સુંદર ભાત. -મારે.
ભાઈ ભાભી બેય ભેળાં બેસીને
ગૂંથશું તારે ચૂલ;
થોડી ઘડીથી પે’રી રાખજે વીરનાં
વીણેલ વેણી-ફૂલ!
મારે ઘેર આવજે બેની,
લાંબી તારી ગૂંથવા વેણી!
(1928)
સ્રોત
- પુસ્તક : સોના નાવડી (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 248)
- સંપાદક : જયંત મેઘાણી
- પ્રકાશક : ગુજરાત સાહિત્ય અકાદમી
- વર્ષ : 1997