[‘લીલી લીંબડી રે લીલો નાગરવેલનો છોડ, આજ મારે આંગણે રે, પ્રભુજી, દાતણ કરતા જાવ’ -એ ઢાળ]

ભાઈ તો બોખલા રે

બેનને દૂધલા બતરીશ દાંત!

બચુભાઈ બોખલા રે!

બેનને દાડમકળી-શા દાંત!

મુજને એકલી રે

મૂકી ખાતા'તા બહું મામ;

મુંબઇ શૅ'રના રે

મેવા લેજો રે હવે ડામ! -ભાઈ તો.

બેનને ખીજવી રે,

ભાઈ મારા હસતા ખડખડ હાસ;

એટલે લાગિયા રે

બેનના અંતરનાં નિઃશ્વાસ.-ભાઈ તો.

બેન બહુ બોલકી રે,

ટીણકી ત્રણ વરસની બાળ;

ભાઈ ભડવીરની રે,

જોજે કરતી ઝાઝી આળ. -ભાઈ તો.

મામ! મામ! માગતી રે

માને બટકાં ભરતી રોજ

થા મુજ જેવડી રે

પડશે બોખલા મોંની મોજ. -ભાઈ તો.

દૂધિયા દાંતના રે

આવડાં કરતી શાં અભિમાન!

ચીપિયે ચૂંટશે રે

એકએક લઈલઈને ભગવાન! -ભાઈ તો.

ના રે મારાં બાળુડાં રે

પ્રભુજી નિર્દય એવા નો’ય

આખા વિશ્વનાં રે

એને બાળ બહુ વા'લાં હોય.

નાનાં તમે હતાં રે

ઘૂંટડે પીતાં બાનાં દૂધ

નો'તાં બોલતાં રે

નો'તી દાંતોનીય જરૂર.

મોટાં પછી થયાં રે

દેવા લાગ્યાં દોટમદોટ

ધાવણ ખૂટિયાં રે

માંડી ‘મામ'ની ઝૂંટાઝૂંટ.

પેટડામાં દુઃખશે રે!

સમજી પ્રભુએ દીધા દાંત;

માન્યું કે ચાવશે રે

બાળ મારાં શીખશે કરતાં વાત.

એવાં વીતિયાં રે

મીઠાં મધુરાં વરસો સાત

કેમ પછી પાલવે રે.

પોચા બાળપણના દાંત?

બચુભાઈ ભાયડા રે

ભણવું પડશે ગામ પરગામ

જાડા પાતળાં રે

ખાવાં પરઘર કેરાં ધાન.

ઝટપટ ખાઈ કરી રે

ભણવાં ભણતર દિ’ ને રાત

કોઈ દિન જેલની રે

ચડી ભાખર ચવડા ભાત!

બા તો આજ છે રે

કાલે કોણ જાણે શું થાય!

એવું ઉરે ધરી રે

પ્રભુજી ચિંતામાં પડી જાય.

લાખો બાળુડાં રે

પ્રભુજીની નજરે તરવર થાય;

શીતળ સેજમાં રે

પ્રભુજીની નીંદરડી ઊડી જાય.

ભાઈ-બહેન પોઢિયાં રે,

છુમ! છુમ! કરતાં કરતાં વાત;

પ્રભુજી આવિયા રે,

લપતા છપતા અધમધ રાત.

ભાઈને મોઢડે રે

મૂકી વીજળી ઝાકમઝોળ

ઊંચી જરી કરે રે

દૂધલા દાંતો કેરી હાર.

ઊંડા વાવિયા રે

નવલા બરછી સરખા દાંત;

ઢીલા ઢાંકિયા રે

ઉપર જૂના ડગમગ દાંત.

ભાઈ તો ભોળુડો રે

જમતાં-જમતાં ઝબકી જાય

દાંત પડી ગયો રે

તોયે દુઃખ જરીકે ન જણાય.

બોખલા રામને રે

બેન ખૂબ ખીજવતી હરખાય

ત્યાં તો એક દિને રે

હીરલો દાંત નવો ડોકાય!

નવલા દાંતની રે

ભાઈ તારે મુખડે મોહન ભાત્ય

બેન ભોઠી પડી રે

રીઝવે ખોળે લઈને માત.

ઊજળા દાંતથી રે

બેન-ભાઈ બોલી ઊજળા બોલ!

હળીમળી હેતથી રે

ગજવો ગજવો ગૃહકિલ્લોલ!

ભાઈ તો બોખલા રે!

બેનને દાડમકળી-શા, દાંત.

(1932)

[‘lili limbDi re lilo nagarwelno chhoD, aaj mare angne re, prabhuji, datan karta jaw’ e Dhaal]

bhai to bokhla re

benne dudhla batrish dant!

bachubhai bokhla re!

benne daDamakli sha dant!

mujne ekli re

muki khatata bahun mam;

mumbai sherana re

mewa lejo re hwe Dam! bhai to

benne khijwi re,

bhai mara hasta khaDkhaD has;

etle lagiya re

benna antarnan nishwas bhai to

ben bahu bolki re,

tinki tran warasni baal;

bhai bhaDwirni re,

joje karti jhajhi aal bhai to

mam! mam! magti re

mane batkan bharti roj

tha muj jewDi re

paDshe bokhla monni moj bhai to

dudhiya dantna re

awDan karti shan abhiman!

chipiye chuntshe re

ekek lailine bhagwan! bhai to

na re maran baluDan re

prabhuji nirday ewa no’ya

akha wishwnan re

ene baal bahu walan hoy

nanan tame hatan re

ghuntDe pitan banan doodh

notan boltan re

noti dantoniy jarur

motan pachhi thayan re

dewa lagyan dotamdot

dhawan khutiyan re

manDi ‘mamni jhuntajhunt

petDaman dukhashe re!

samji prbhue didha dant;

manyun ke chawshe re

baal maran shikhshe kartan wat

ewan witiyan re

mithan madhuran warso sat

kem pachhi palwe re

pocha balapanna dant?

bachubhai bhayDa re

bhanawun paDshe gam pargam

jaDa patlan re

khawan parghar keran dhan

jhatpat khai kari re

bhanwan bhantar di’ ne raat

koi din jelni re

chaDi bhakhar chawDa bhat!

ba to aaj chhe re

kale kon jane shun thay!

ewun ure dhari re

prabhuji chintaman paDi jay

lakho baluDan re

prabhujini najre tarwar thay;

shital sejman re

prabhujini nindarDi uDi jay

bhai bahen poDhiyan re,

chhum! chhum! kartan kartan wat;

prabhuji awiya re,

lapta chhapta adhmadh raat

bhaine moDhDe re

muki wijli jhakamjhol

unchi jari kare re

dudhla danto keri haar

unDa wawiya re

nawala barchhi sarkha dant;

Dhila Dhankiya re

upar juna Dagmag dant

bhai to bholuDo re

jamtan jamtan jhabki jay

dant paDi gayo re

toye dukha jarike na janay

bokhla ramne re

ben khoob khijawti harkhay

tyan to ek dine re

hirlo dant nawo Dokay!

nawala dantni re

bhai tare mukhDe mohan bhatya

ben bhothi paDi re

rijhwe khole laine mat

ujla dantthi re

ben bhai boli ujla bol!

halimli hetthi re

gajwo gajwo grihkillol!

bhai to bokhla re!

benne daDamakli sha, dant

(1932)

[‘lili limbDi re lilo nagarwelno chhoD, aaj mare angne re, prabhuji, datan karta jaw’ e Dhaal]

bhai to bokhla re

benne dudhla batrish dant!

bachubhai bokhla re!

benne daDamakli sha dant!

mujne ekli re

muki khatata bahun mam;

mumbai sherana re

mewa lejo re hwe Dam! bhai to

benne khijwi re,

bhai mara hasta khaDkhaD has;

etle lagiya re

benna antarnan nishwas bhai to

ben bahu bolki re,

tinki tran warasni baal;

bhai bhaDwirni re,

joje karti jhajhi aal bhai to

mam! mam! magti re

mane batkan bharti roj

tha muj jewDi re

paDshe bokhla monni moj bhai to

dudhiya dantna re

awDan karti shan abhiman!

chipiye chuntshe re

ekek lailine bhagwan! bhai to

na re maran baluDan re

prabhuji nirday ewa no’ya

akha wishwnan re

ene baal bahu walan hoy

nanan tame hatan re

ghuntDe pitan banan doodh

notan boltan re

noti dantoniy jarur

motan pachhi thayan re

dewa lagyan dotamdot

dhawan khutiyan re

manDi ‘mamni jhuntajhunt

petDaman dukhashe re!

samji prbhue didha dant;

manyun ke chawshe re

baal maran shikhshe kartan wat

ewan witiyan re

mithan madhuran warso sat

kem pachhi palwe re

pocha balapanna dant?

bachubhai bhayDa re

bhanawun paDshe gam pargam

jaDa patlan re

khawan parghar keran dhan

jhatpat khai kari re

bhanwan bhantar di’ ne raat

koi din jelni re

chaDi bhakhar chawDa bhat!

ba to aaj chhe re

kale kon jane shun thay!

ewun ure dhari re

prabhuji chintaman paDi jay

lakho baluDan re

prabhujini najre tarwar thay;

shital sejman re

prabhujini nindarDi uDi jay

bhai bahen poDhiyan re,

chhum! chhum! kartan kartan wat;

prabhuji awiya re,

lapta chhapta adhmadh raat

bhaine moDhDe re

muki wijli jhakamjhol

unchi jari kare re

dudhla danto keri haar

unDa wawiya re

nawala barchhi sarkha dant;

Dhila Dhankiya re

upar juna Dagmag dant

bhai to bholuDo re

jamtan jamtan jhabki jay

dant paDi gayo re

toye dukha jarike na janay

bokhla ramne re

ben khoob khijawti harkhay

tyan to ek dine re

hirlo dant nawo Dokay!

nawala dantni re

bhai tare mukhDe mohan bhatya

ben bhothi paDi re

rijhwe khole laine mat

ujla dantthi re

ben bhai boli ujla bol!

halimli hetthi re

gajwo gajwo grihkillol!

bhai to bokhla re!

benne daDamakli sha, dant

(1932)