ઇન્દ્ર કહે કે ‘વાંક કશો ના
નથી કશો અપરાધ રે
આમ છતાં જે આજ ભોગવું,
કાલ ભોગવ્યે બાધ રે
કાલ નહિ ઇન્દ્રાસન મારું
કાલ નહિ ઐરાવત રે
કાલ કોઈ પણ યુદ્ધ વગર
હા, સ્વીકારવી શરણાગત રે
દેવપુરીના નૃપ તદાપિ
કાળ ચહે તેમ રહેવું રે
કહો, કહો આ કોને કહેવું?
કેમ કરી દુઃખ સ્હેવું રે?'
દેવરાજને નારદ પૂછે: ‘આ તે કેવી વાત, જી?
વજ્રપાત કરનારા આજે કરતા અશ્રુપાત જી?
અશ્રુ આણે ઇન્દ્રાંણી તો ન્યાયી એ લેખાય જી?
આપ ન જાણો આવી અભાગણ, મનમાં શું મૂંઝાય જી?'
ઇન્દ્ર કહે કે ઇન્દ્રાણીને કઈ વાતનાં દુઃખ?
આજ જેટલું એ ભોગવશે, કાલે પાછું સુખ
અમે ખોઈશું કાલે સઘળું, એ બોલો શું ખોશે?
નારદ માત્ર હસીને પૂછેઃ કાલ આપને જોશે?
નિત્ય તમોને જોનારો
તે ક્યાંથી તમને જોશે જી?
કાલ હશે એ અહીં ને અહીં
તે હીબકે ચઢશે, રોશે જી.
સુંદર તનયા ને રૂપ બનયા ઇન્દ્રાણીને પૂછોજી
કાલ બધું બદલાશે એથી આપ કહો સુખમાં છો જી?
પછી કહે નારદજી મનમાં
‘પ્રભો, આપની લીલા
બહુ કાળથી નથી દીઠી
તે મુખ પેઠે લોચન વીલા'
નારદજીએ એમ વિચારી કહ્યું ઇન્દ્રના કાને
‘જાવ, કહો ઇન્દ્રાણીને કે કષ્ટ ઘણું હૈયાને -
કષ્ટ પડે હૈયાને એક જ જડ, સૌ તો છોડાશે
માત્ર આપને ત્યજતાં હૈયે, ખીલાઓ ખોડાશે -
આપ નથી ઇન્દ્રાસન, દેવી આપ નથી કૈં વૃક્ષ
આપ ચોપગી ગાય નથી કે બની શકું હું રુક્ષ
કશું થાય પણ રુક્ષ રહો, એવા જડ છો આપ?
કાલ બધું બદલાશે એથી પામો છો સંતાપ?
દિ થાય સંતાપ તો કહૈ દો ત્રણે દેવને, એમ
ઇન્દ્રાસન ને ઇન્દ્રાણીમાં ભેદ કરો ના કેમ?'
ના સંસારી, આમ છતાંયે
(પણ) સૌ સંતોની જેમ રે
નારદજી ક્યાંથી જાણે છેઃ
નારી રીઝવવી કેમ રે?
વલણ
નારી રીઝવવી નારદ જાણે, કેમ કરી એ જાણે રે?
અણચવ્યો રસ જે રસના જાણે એને જ વેદ વખાણે રે!
indr kahe ke ‘wank kasho na
nathi kasho apradh re
am chhatan je aaj bhogawun,
kal bhogawye baadh re
kal nahi indrasan marun
kal nahi airawat re
kal koi pan yuddh wagar
ha, swikarwi sharnagat re
dewapurina nrip tadapi
kal chahe tem rahewun re
kaho, kaho aa kone kahewun?
kem kari dukha shewun re?
dewrajne narad puchheh ‘a te kewi wat, jee?
wajrapat karnara aaje karta ashrupat jee?
ashru aane indranni to nyayi e lekhay jee?
ap na jano aawi abhagan, manman shun munjhay jee?
indr kahe ke indranine kai watnan dukha?
aj jetalun e bhogawshe, kale pachhun sukh
ame khoishun kale saghalun, e bolo shun khoshe?
narad matr hasine puchhe kal aapne joshe?
nitya tamone jonaro
te kyanthi tamne joshe jee?
kal hashe e ahin ne ahin
te hibke chaDhshe, roshe ji
sundar tanaya ne roop banya indranine puchhoji
kal badhun badlashe ethi aap kaho sukhman chho jee?
pachhi kahe naradji manman
‘prbho, aapni lila
bahu kalthi nathi dithi
te mukh pethe lochan wila
naradjiye em wichari kahyun indrna kane
‘jaw, kaho indranine ke kasht ghanun haiyane
kasht paDe haiyane ek ja jaD, sau to chhoDashe
matr aapne tyajtan haiye, khilao khoDashe
ap nathi indrasan, dewi aap nathi kain wriksh
ap chopgi gay nathi ke bani shakun hun ruksh
kashun thay pan ruksh raho, ewa jaD chho aap?
kal badhun badlashe ethi pamo chho santap?
di thay santap to kahai do trne dewne, em
indrasan ne indraniman bhed karo na kem?
na sansari, aam chhatanye
(pan) sau santoni jem re
naradji kyanthi jane chhe
nari rijhawwi kem re?
walan
nari rijhawwi narad jane, kem kari e jane re?
anchawyo ras je rasna jane ene ja wed wakhane re!
indr kahe ke ‘wank kasho na
nathi kasho apradh re
am chhatan je aaj bhogawun,
kal bhogawye baadh re
kal nahi indrasan marun
kal nahi airawat re
kal koi pan yuddh wagar
ha, swikarwi sharnagat re
dewapurina nrip tadapi
kal chahe tem rahewun re
kaho, kaho aa kone kahewun?
kem kari dukha shewun re?
dewrajne narad puchheh ‘a te kewi wat, jee?
wajrapat karnara aaje karta ashrupat jee?
ashru aane indranni to nyayi e lekhay jee?
ap na jano aawi abhagan, manman shun munjhay jee?
indr kahe ke indranine kai watnan dukha?
aj jetalun e bhogawshe, kale pachhun sukh
ame khoishun kale saghalun, e bolo shun khoshe?
narad matr hasine puchhe kal aapne joshe?
nitya tamone jonaro
te kyanthi tamne joshe jee?
kal hashe e ahin ne ahin
te hibke chaDhshe, roshe ji
sundar tanaya ne roop banya indranine puchhoji
kal badhun badlashe ethi aap kaho sukhman chho jee?
pachhi kahe naradji manman
‘prbho, aapni lila
bahu kalthi nathi dithi
te mukh pethe lochan wila
naradjiye em wichari kahyun indrna kane
‘jaw, kaho indranine ke kasht ghanun haiyane
kasht paDe haiyane ek ja jaD, sau to chhoDashe
matr aapne tyajtan haiye, khilao khoDashe
ap nathi indrasan, dewi aap nathi kain wriksh
ap chopgi gay nathi ke bani shakun hun ruksh
kashun thay pan ruksh raho, ewa jaD chho aap?
kal badhun badlashe ethi pamo chho santap?
di thay santap to kahai do trne dewne, em
indrasan ne indraniman bhed karo na kem?
na sansari, aam chhatanye
(pan) sau santoni jem re
naradji kyanthi jane chhe
nari rijhawwi kem re?
walan
nari rijhawwi narad jane, kem kari e jane re?
anchawyo ras je rasna jane ene ja wed wakhane re!
સ્રોત
- પુસ્તક : કાલાખ્યાન (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 5)
- સર્જક : ચિનુ મોદી
- પ્રકાશક : રન્નાદે પ્રકાશન
- વર્ષ : 2002