ગજગામિની, કુચકામિની; મનમોહિની, મૃદુભાષિણી;
સ્વરકિન્નરી; વળી, નર્તકી, યૌવનભરેલી ભામિની;
શ્યામકજ્જલ જળસભર, વાદળ વિશે જ્યમ દામિની
શચિસંમુખે ટોળે વળી, કટિ પાતળી, મૃદુલોચની;
કર્ણમૂલ રક્તિમ બને છે, ધસમસંતા રક્તથી,
વાયુસ્પર્શે કેળ કેળ કંપે, એમ રોષે કંપતી
સખીવૃંદની સેના લઈ, શચિ ઘોષણા કહે યુદ્ધની,
કહેઃ રૂઢ, દૃઢ, અન્યાય સામે, આપણે સાથે મળી
કાળનાં સૌ સુખ ત્યજી, ઉદ્યુક્ત બનીએ આજથી.
રંભા, મેનકા વળી ઉર્વશી
કહે સૌ અપ્સરા વતી;
‘આપ કહો તે તે કરશું
અમને વૈભવની એષણા નથી.
અમે રહીશું આપના સાથે
ડાબે - જમણે હાથે.
શચિ કહે કૈં દેવભૂમિમાં પાપ હવે ના હું કરનાર
મારે ભાગ્યે કેમ લખાતો, એક ભવે ચોથો ભરથાર?
તમે સખી સૌ મારી એથી બધાં ઇન્દ્રને સેવો
મારે કારણ નૃત્ય કરીને રીઝવો નિત્ય દેવો.
નહિ ગૌરીના, શિવ બદલવા, નહિ કમળાના વિષ્ણુ
બ્રહ્માણીના બ્રહ્મા એક જ, મને ગણી, શું સહિષ્ણુ?’
નાસિકાનાં ફણાં ફૂલ્યાં ને ભ્રમર પણછ શી તંગ
કાજળને બદલે કલવાયો, નેણે રક્તિમ રંગ.
અરધપરધ ઉઘડી બિડાતા અધર ઓષ્ઠથી વાણી;
અડાબીડ ઊગેલા વનમાં, આગ થઈ ફેલાણી.
ટોળે વળેલી સર્વ અપ્સરા ઇન્દ્રાણીને જોતી
સ્વયં વિષ્ણુ ત્યાં પ્રગટ થયા તે નમી નમી પગ ધોતી.
સૂતેલાં ઇન્દ્રાણી તે
ક્ષણમાં બેઠાં થયાં;
પ્રભુચરણમાં શિર નમાવી
હાથ જોડવા ગયાં;
‘હાં’ ‘હાં’ કહેતા પ્રભુ કહે કે ‘અમે આપની પ્રજા
સ્વર્ગભૂમિ પર કાયમ ફરકે, એક આપની ધજા
કાળદેવની કૃપા કેટલી, શરીર ના સંતાપે
સદા સર્વદા સ્વર્ગલોકનું પટરાણીપદ આપે'
વિષ્ણુની વાણી સરવાણી
સર્ સર્ કરતી સરે,
ઇન્દ્રાણી મક્કમ મન રાખી
સામે પૂરે તરે
વલણ
સામે પૂરે તરે ભામિની, ના સાંભળતી લેશ
કહે પ્રભુને નિશ્ચલ સ્વરમાં: ‘શો આપો આદેશ?’
gajgamini, kuchkamini; manmohini, mridubhashini;
swarkinnri; wali, nartki, yauwanabhreli bhamini;
shyamkajjal jalasbhar, wadal wishe jyam damini
shachisanmukhe tole wali, kati patli, mridulochni;
karnmul raktim bane chhe, dhasamsanta raktthi,
wayusparshe kel kel kampe, em roshe kampati
sakhiwrindni sena lai, shachi ghoshna kahe yuddhni,
kahe rooDh, driDh, anyay same, aapne sathe mali
kalnan sau sukh tyji, udyukt baniye ajthi
rambha, meinka wali urwashi
kahe sau apsara wati;
‘ap kaho te te karashun
amne waibhawni eshna nathi
ame rahishun aapna sathe
Dabe jamne hathe
shachi kahe kain dewbhumiman pap hwe na hun karnar
mare bhagye kem lakhato, ek bhawe chotho bharthar?
tame sakhi sau mari ethi badhan indrne sewo
mare karan nritya karine rijhwo nitya dewo
nahi gaurina, shiw badalwa, nahi kamlana wishnu
brahmanina brahma ek ja, mane gani, shun sahishnu?’
nasikanan phanan phulyan ne bhramar panachh shi tang
kajalne badle kalwayo, nene raktim rang
aradhapradh ughDi biData adhar oshththi wani;
aDabiD ugela wanman, aag thai phelani
tole waleli sarw apsara indranine joti
swayan wishnu tyan pragat thaya te nami nami pag dhoti
sutelan indrani te
kshanman bethan thayan;
prabhucharanman shir namawi
hath joDwa gayan;
‘han’ ‘han’ kaheta prabhu kahe ke ‘ame aapni praja
swargbhumi par kayam pharke, ek aapni dhaja
kaldewni kripa ketli, sharir na santape
sada sarwada swarglokanun patranipad aape
wishnuni wani sarwani
sar sar karti sare,
indrani makkam man rakhi
same pure tare
walan
same pure tare bhamini, na sambhalti lesh
kahe prabhune nishchal swarmanh ‘sho aapo adesh?’
gajgamini, kuchkamini; manmohini, mridubhashini;
swarkinnri; wali, nartki, yauwanabhreli bhamini;
shyamkajjal jalasbhar, wadal wishe jyam damini
shachisanmukhe tole wali, kati patli, mridulochni;
karnmul raktim bane chhe, dhasamsanta raktthi,
wayusparshe kel kel kampe, em roshe kampati
sakhiwrindni sena lai, shachi ghoshna kahe yuddhni,
kahe rooDh, driDh, anyay same, aapne sathe mali
kalnan sau sukh tyji, udyukt baniye ajthi
rambha, meinka wali urwashi
kahe sau apsara wati;
‘ap kaho te te karashun
amne waibhawni eshna nathi
ame rahishun aapna sathe
Dabe jamne hathe
shachi kahe kain dewbhumiman pap hwe na hun karnar
mare bhagye kem lakhato, ek bhawe chotho bharthar?
tame sakhi sau mari ethi badhan indrne sewo
mare karan nritya karine rijhwo nitya dewo
nahi gaurina, shiw badalwa, nahi kamlana wishnu
brahmanina brahma ek ja, mane gani, shun sahishnu?’
nasikanan phanan phulyan ne bhramar panachh shi tang
kajalne badle kalwayo, nene raktim rang
aradhapradh ughDi biData adhar oshththi wani;
aDabiD ugela wanman, aag thai phelani
tole waleli sarw apsara indranine joti
swayan wishnu tyan pragat thaya te nami nami pag dhoti
sutelan indrani te
kshanman bethan thayan;
prabhucharanman shir namawi
hath joDwa gayan;
‘han’ ‘han’ kaheta prabhu kahe ke ‘ame aapni praja
swargbhumi par kayam pharke, ek aapni dhaja
kaldewni kripa ketli, sharir na santape
sada sarwada swarglokanun patranipad aape
wishnuni wani sarwani
sar sar karti sare,
indrani makkam man rakhi
same pure tare
walan
same pure tare bhamini, na sambhalti lesh
kahe prabhune nishchal swarmanh ‘sho aapo adesh?’
સ્રોત
- પુસ્તક : કાલાખ્યાન (પૃષ્ઠ ક્રમાંક 18)
- સર્જક : ચિનુ મોદી
- પ્રકાશક : રન્નાદે પ્રકાશન
- વર્ષ : 2002